Má Đùm Xe Ba Bánh

Má đùm xe ba bánh hay còn gọi là phanh đùm là một loại phanh cơ được sử dụng lâu đời trên các dòng xe số trước kia. Nhưng hiện nay thì má đùm cũng được sử dụng khá nhiều trên xe ba bánh chở hàng vì dễ sử dụng, dễ sửa chữa và bảo dưỡng.

Má đùm xe ba bánh tại xưởng xe Phát Lộc là hàng chất lượng cao, bền bỉ, có độ ma sát cao giúp hệ thống phanh xe hoạt động tốt khi di chuyển. Nếu bạn tìm mua má đùm xe ba bánh chất lượng mà giá cả phải chăng, vui lòng liên hệ hotline để được tư vấn và nhận báo giá chính sớm nhất.

Má đùm xe ba bánh

Má đùm xe ba bánh còn có tên gọi khác là phanh đùm hay phanh tang trống. Đây là một linh kiện dùng được gắn vào trục quay của bánh xe để làm bánh xe dừng lại khi người điều khiển sử dụng hệ thống phanh.

Phanh đùm thường được lắp ở bánh trước và bánh sau xe ba gác chở hàng, gắn trực tiếp vào trục truyền động của xe ba gác làm cho xe đứng yên. Má đùm xe ba bánh hoạt động êm ái và chịu ma sát lớn để làm cho xe đứng yên nhanh chóng.

1/ Cấu tạo má đùm xe ba bánh

Má đùm xe ba bánh gồm các bộ phận cơ bản như: trống phanh, má phanh, guốc phanh và một số bộ phận truyền lực khác.

1.1/ Trống phanh 

Trống phanh là bộ phận bao bọc bên ngoài các chi tiết nhỏ của toàn bộ má đùm xe ba bánh. Trống phanh thường có dạng hình trụ và được làm từ chất liệu gang xám. Chất liệu làm trống phanh phải có khả năng chịu được mài mòn cũng như có khả năng tản nhiệt tốt.

Hiện nay, người ta thay thế gang bằng hợp kim thép carbon cứng hơn và có bộ bền lâu hơn thay vì dùng gang. Vì gang rất giòn và dễ vỡ trong quá trình di chuyển. Trống phanh được gắn cố định vào trục xe và chuyển động theo vòng quay của bánh xe.

1.2/ Má phanh

Má phanh hay còn gọi là lá bố được dán hoặc đóng vít cố định lên guốc phanh Đây là bộ phận bị mài mòn trong quá trình phanh nên được làm từ vật liệu chịu ma sát cao cao. Vì đây là bộ phận chịu lực ma sát trực tiếp giữa má phanh và trống phanh khi người điều khiển bóp phanh.

1.3/ Guốc phanh

Guốc phanh được làm từ nhôm đúc lên có trọng lượng khá nhẹ và thoát nhiệt nhanh. Má phanh được cố định vào guốc kéo và guốc dẫn của guốc phanh tạo thành hình tròn nằm trong trống phanh.

2/ Nguyên lý hoạt động của má đùm xe ba bánh 

Khi muốn xe dừng lại hay thường được gọi là phanh xe, người điều khiển phải đạp phanh để bánh xe dừng quay đồng thời lúc này xe sẽ dừng lại.

Khi không đạp phanh, các chi tiết vẫn giữ nguyên vị trí ban đầu, lò xo hồi vị kéo má phanh và guốc phanh thu nhỏ vào trong để tạo khoảng trống giữa má phanh và trống phanh không tạo ra lực ma sát.

Khi người điều khiển đạp phanh, dây cáp sẽ tác động lên thanh điều khiển hệ thống phanh. Lực tác động sẽ truyền đến ống phanh và piston làm cho má phanh và trống phanh ép chặt lại với nhau tạo ra lực ma sát để giảm tốc độ quay của bánh xe và cuối cùng là làm xe dừng hẳn.

3/ Một số hiện tượng thường gặp khi sử dụng má đùm xe ba bánh

3.1/ Phanh không ăn

Phanh không ăn tức là khi người lái xe đạp hoặc bóp mạnh phanh nhưng xe giảm tốc độ rất chậm hoặc hơn nữa là không hề giảm. Đây là một hư hỏng rất nguy hiểm của má đùm xe ba bánh ảnh hưởng đến sự toàn của người sử dụng xe.

Nguyên dân dẫn đến tình trạng này là do má phanh đã quá mòn làm cho khoảng cách giữa má phanh và phanh trống quá xa nhưng lại không được điều chỉnh tăng hoặc đã tăng hết giới hạn cho phép. Bên cạnh đó, má phanh bị trơ lì, bị dầu mỡ bám trên bề mặt cũng gây ra hiện tượng phanh không ăn.

3.2/ Phanh bị kêu

Hầu hết những tiếng kêu xuất phát từ má đùm xe ba bánh đều cần được kiểm tra và khắc phục ngay. Một số nguyên nhân làm phanh kêu như: má phanh bị trơ lì gây trượt khi phanh, cát hoặc nước vào má phanh, trục quả đào bị mòn, bề mặt làm việc của tang phanh (nòng may-ơ) bị xước.

Khi bạn đạp hoặc bóp phanh mà phát ra tiếng khó chịu thì cần kiểm tra má đùm xe ba bánh và khắc phục ngay.

Má phanh bị trơ lì gây trượt khi phanh, cát hoặc nước dính vào má phanh, bề mặt trống phanh bị xước, trục quả đào bị mòn có thể là những nguyên nhân làm cho phanh bị kêu khi sử dụng.

3.3/ Nặng phanh

Hiện tượng nặng phanh xảy ra khi dây phanh và trục quả đào bị khô dầu nên quá trình hoạt động không được êm ái. Tình trạng nặng phanh thường gặp phải ở phanh đùm bánh trước xe ba bánh.

3.4/ Bó phanh

Bó phanh là hiện tượng sau khi nhả phanh nhưng má phanh không tách khỏi bề mặt trống phanh để trở về trạng thái ban đầu. Lý do gặp phải tình trạng này có thể là do lò xo hồi vị yếu, trục quả đào không đều và bị khô dầu, bề mặt trống phanh bị mòn thành rãnh,…Xe sau khi mới rửa xong hoặc đi mưa về để qua đêm cũng dẫn đến hiện tượng mút phanh khi đạp phanh gây bó cứng.

4/ Những hư hỏng phổ biến ở má đùm xe ba bánh

4.1/ Má phanh bị mòn

Má phanh là một bộ phận tạo ra ma sát để làm chậm chuyển động quay của bánh xe ba bánh, nên sau một thời gian sử dụng má phanh bị mòn là một điều hiển nhiên.

Nhưng khi quá trình mài mòn diễn ra nhanh hay mài mòn không đều có thể là do sử dụng má phanh kém chất lượng hoặc là do bề mặt trống phanh bị xước. Má phanh sẽ giảm độ bám khi bị mài mòn không đều và làm cho bề mặt trống phanh mòn thành rãnh.

4.2/ Má phanh bị trơ lì 

Khi người sử dụng rà phanh nhiều cũng sẽ làm nhiệt lượng tỏa ra nhiều hơn, bề mặt của tấm ma sát trên má phanh sẽ trở nên chai cứng và giảm độ bám. Má phanh bị trơ lì thường gặp trong trường hợp má phanh bị tác động thời gian dài do thói quen và môi trường sử dụng nhưng chưa tới giới hạn phải thay mới má đùm xe ba bánh.

4.3/ Bề mặt trống phanh bị mòn thành rãnh sâu

Việc sử dụng má phanh kém chất lượng thường không có sự đồng đều về độ cứng giữa các vị trí trên phíp, chỗ thì quá cứng, chỗ thì quá mềm làm cho bề mặt trống phanh mài mòn thành rãnh sâu. Nếu hình thành rãnh mòn quá sâu thì phải ép lại để khắc phục tình trạng này.